ویژگی Alt تصویر چیست و چرا برای سئو سایت شما حیاتی است؟
تصاویر نقش مهمی در جذابیت و قابل فهم بودن محتوای وب‌سایت‌ها دارند. تقریباً در تمام صفحات وب از عکس استفاده می‌شود تا تجربه کاربری بهتر شود و مفاهیم به سرعت منتقل شوند. اما آیا می‌دانستید که همین تصاویر ساده، اگر به درستی بهینه شوند، می‌توانند ابزاری قدرتمند برای افزایش ترافیک سایت شما باشند؟ یکی از مهم‌ترین روش‌های بهینه‌سازی تصاویر برای سئو و بهبود دسترس‌پذیری، استفاده از قابلیتی به نام “متن جایگزین” یا “ویژگی Alt” (Alt Text یا Image Alt) است.
در این مقاله جامع، به شما خواهیم گفت که ویژگی Alt تصویر چیست، چرا اینقدر مهم است و چگونه می‌توانید با رعایت چند نکته ساده، بهترین متن جایگزین را برای تصاویر سایت خود بنویسید تا هم ربات‌های گوگل را خوشحال کنید و هم تجربه بهتری برای کاربران فراهم آورید.
در این مقاله بصورت خلاصه چه می آموزیم:
| خلاصه نکات مهم این مقاله | توضیح ساده و کاربردی |
| ویژگی Alt تصویر چیست؟ | توصیفی متنی از محتوای تصویر که در کد HTML قرار می‌گیرد و به فهم تصاویر توسط ربات‌ها و کاربران کمک می‌کند. |
| چرا مهم است؟ | بهبود سئو تصاویر، افزایش دسترس‌پذیری برای کاربران نابینا، نمایش متن به جای تصویر در صورت عدم بارگذاری. |
| نحوه نوشتن متن جایگزین مناسب | دقیق و توصیفی، مختصر (زیر ۱۲۵ کاراکتر)، استفاده طبیعی از کلمه کلیدی، پرهیز از عبارات اضافی (مثل “عکس از”). |
| تفاوت Alt و Title | Alt برای سئو و دسترس‌پذیری، Title برای نمایش اطلاعات با نگه داشتن موس روی تصویر (اهمیت سئویی کمتر). |
| تاثیر بر سئو | کمک به رتبه‌بندی در جستجوی تصاویر گوگل و تقویت ارتباط محتوا با کلمه کلیدی اصلی صفحه. |
آیا از موتور جستجوی تصاویر گوگل، ترافیک دریافت می‌کنید؟
متن جایگزین تصویر (Alt Text) دقیقاً چیست؟
متن جایگزین تصویر که با نام‌های تگ Alt، Alt Text، Image Alt، متن Alt یا متن جایگزین عکس نیز شناخته می‌شود، یک ویژگی (Attribute) در کد HTML مربوط به تصاویر است. در واقع، هر تصویری که در یک صفحه وب قرار می‌دهید، بخشی در کد دارد که می‌توانید در آن متنی را به عنوان توصیف‌کننده آن تصویر بنویسید. این متن، محتوای تصویر را به زبان قابل فهم برای موتورهای جستجو و ابزارهای کمکی (مانند صفحه‌خوان‌ها برای افراد نابینا) ترجمه می‌کند.
کد HTML یک تصویر با ویژگی Alt به این شکل است: <img src=”آدرس-تصویر.jpg” alt=”توضیح مختصر و دقیق تصویر”>
همانطور که می‌بینید، این توضیح کوتاه و مختصر از تصویر در جلوی کلمه کلیدی alt و داخل گیومه قرار می‌گیرد. هدف اصلی این متن، توصیف دقیق و واقعی چیزی است که در تصویر نمایش داده می‌شود. مثلاً اگر تصویری از یک درخت بلوط قدیمی دارید، متن جایگزین می‌تواند “درخت بلوط قدیمی در پارک” باشد.
چرا استفاده از ویژگی Alt تصویر اینقدر اهمیت دارد؟
شاید فکر کنید نوشتن یک خط توضیح برای هر تصویر کار وقت‌گیری است، اما وقتی با کاربردها و اهمیت آن آشنا شوید، متوجه خواهید شد که این کار نه تنها ضروری است، بلکه یک فرصت ارزشمند برای سایت شما محسوب می‌شود. اهمیت ویژگی Alt را می‌توان در سه حوزه اصلی بررسی کرد:
- افزایش دسترس‌پذیری (Accessibility) برای همه کاربران: این یکی از اصلی‌ترین دلایل وجود ویژگی Alt Text است. افرادی که دچار مشکل بینایی هستند یا نابینا محسوب می‌شوند، از نرم‌افزارهای خاصی به نام “صفحه‌خوان” (Screen Reader) استفاده می‌کنند که محتوای صفحه وب را برایشان می‌خواند. این ابزارها نمی‌توانند تصاویر را “ببینند”، اما با خواندن متن جایگزین تصویر، می‌توانند به کاربر توضیح دهند که در این قسمت از صفحه چه تصویری وجود دارد و موضوع آن چیست. استفاده از ویژگی Alt تضمین می‌کند که همه کاربران، فارغ از توانایی بینایی‌شان، تجربه خوبی از سایت شما داشته باشند و محتوای تصاویر برایشان قابل درک باشد.
نکته طلایی: نوشتن Alt Text مناسب، نشان‌دهنده تعهد شما به اصول دسترس‌پذیری وب است و تجربه کاربری را برای بخش مهمی از مخاطبان بهبود می‌بخشد.
- نمایش متن به جای تصویر در صورت عدم بارگذاری: حتماً برایتان پیش آمده که به دلیل کندی سرعت اینترنت، مشکل در سرور سایت یا حذف شدن فایل تصویر، یک عکس به درستی در صفحه نمایش داده نشده و به جای آن یک کادر خالی یا یک آیکون کوچک شکسته می‌بینید. در این شرایط، اگر برای تصویر متن جایگزین مناسبی نوشته باشید، آن متن در این کادر خالی به نمایش درمی‌آید. اینگونه کاربر دچار سردرگمی نمی‌شود و می‌فهمد که قرار بوده چه تصویری را در این بخش ببیند. این کار از خروج سریع کاربر از صفحه جلوگیری می‌کند.
- کمک به سئوی سایت و دیده شدن بهتر در نتایج جستجو: موتورهای جستجو مانند گوگل، با وجود پیشرفت‌های زیاد در پردازش تصاویر، هنوز هم نمی‌توانند تصاویر را مانند یک انسان “ببینند” و درک کنند. ربات‌ها و خزنده‌های گوگل برای فهمیدن محتوای یک تصویر، نیاز به یک راهنمای متنی دارند و اینجاست که ویژگی Alt وارد عمل می‌شود.
- ایندکس بهتر تصاویر: ویژگی Alt به خزنده‌های موتور جستجو کمک می‌کند تا محتوای عکس‌ها را شناسایی کرده و آن‌ها را به درستی ایندکس کنند.
- دیده شدن در جستجوی تصاویر گوگل: یکی از بزرگترین مزایای نوشتن Alt Text بهینه، افزایش شانس دیده شدن تصاویر شما در بخش جستجوی تصاویر گوگل (Google Images) است. کاربران زیادی هر روز از طریق جستجوی تصویر به دنبال محتوای مورد نظرشان می‌گردند (مثلاً جستجوی “کیک تولد پسرانه مینیون” یا “تابلو نقاشی رنگ روغن منظره”). اگر ویژگی Alt تصاویر شما مرتبط و دقیق باشد، ممکن است عکس شما در نتایج جستجوی تصویری ظاهر شود و این می‌تواند منبع ترافیک ارزشمندی برای سایت شما باشد. تصور کنید کاربری از طریق یک تصویر جذاب وارد سایت شما شود و به خواننده یا مشتری تبدیل گردد. این یک موقعیت طلایی است!
- تقویت ارتباط محتوا با کلمه کلیدی اصلی: استفاده از تصاویر مرتبط با موضوع مقاله و نوشتن متن جایگزین حاوی کلمات کلیدی مرتبط، به گوگل پیام می‌دهد که صفحه شما هم از نظر متن و هم از نظر بصری با کلمه کلیدی مورد نظر مرتبط است. این کار می‌تواند به طور غیرمستقیم به بهبود رتبه صفحه شما در نتایج جستجوی وب نیز کمک کند، زیرا ارتباط میان تصویر، متن جایگزین و محتوای اطراف تصویر برای گوگل مهم است.
نکته طلایی: نوشتن Alt Text برای تصاویر نه تنها به سئو خود تصاویر کمک می‌کند، بلکه با تقویت ارتباط معنایی بین محتوا و کلمات کلیدی، بر سئوی کلی صفحه نیز تأثیر مثبت دارد.
برخی متخصصان معتقدند که تاثیر Alt Text بر رتبه کلی صفحه نسبت به فاکتورهای مهم‌تر سئو کمتر است، اما اکثر منابع تاکید دارند که به دلیل سادگی پیاده‌سازی و ترکیب آن با بهبود تجربه کاربری و دیده شدن در جستجوی تصویر، این کار یک اولویت بالا محسوب می‌شود و نباید نادیده گرفته شود. نداشتن Alt Text برای تصاویر قطعاً می‌تواند به سئوی سایت آسیب بزند و باعث کاهش رتبه شود.
چطور یک متن جایگزین (Alt Text) خوب بنویسیم؟ اصول و نکات کاربردی
نوشتن متن ویژگی Alt مناسب کار سختی نیست، اما نیاز به دقت دارد. هدف این است که متنی بنویسید که هم توصیف‌کننده دقیق تصویر باشد و هم برای موتورهای جستجو و کاربران قابل فهم باشد. برای نوشتن یک Alt Text بهینه، این نکات را در نظر بگیرید:
- تصویر را دقیق و با جزئیات توصیف کنید: اولین و مهم‌ترین اصل این است که متن جایگزین باید توصیف واقعی و دقیقی از محتوای تصویر ارائه دهد. فرض کنید برای فردی که نمی‌تواند تصویر را ببیند، در حال توضیح آن هستید. به جای نوشتن عبارت کلی مثل “درخت”، بنویسید “درخت بلوط قدیمی با تنه پیچ خورده در پارک”. برای تصاویر محصولات، جزئیاتی مانند مدل، رنگ و ابعاد را ذکر کنید. مثلاً برای یک جاروبرقی، می‌توانید بنویسید: “جاروبرقی فیلیپس مشکی مدل FC9176/01”. هرچه توصیف شما دقیق‌تر باشد، فهم تصویر برای ربات‌ها و کاربران بهتر خواهد بود.
- مختصر و مفید بنویسید؛ به محدودیت کاراکتر توجه کنید: با اینکه توضیحات باید دقیق باشند، اما نباید بیش از حد طولانی شوند. بیشتر صفحه‌خوان‌ها و مرورگرها، متن جایگزین را تا حدود ۱۲۵ کاراکتر می‌خوانند و باقی آن را قطع می‌کنند. بنابراین، سعی کنید مهم‌ترین اطلاعات را در کمتر از ۱۲۵ کاراکتر جای دهید. عبارات اضافی و طولانی را حذف کنید.
نکته طلایی: طول استاندارد و توصیه شده برای Alt Text کمتر از ۱۲۵ کاراکتر است.
- از کلمات کلیدی مرتبط به طور طبیعی استفاده کنید: Alt Text فرصت مناسبی برای استفاده از کلمات کلیدی اصلی یا فرعی مرتبط با صفحه و تصویر است. با این کار، سیگنال‌های قوی‌تری به موتور جستجو برای ارتباط محتوای صفحه و تصویر با آن کلمات کلیدی ارسال می‌کنید. با این حال، به شدت مراقب باشید که دچار کلمه کلیدی‌چینی (Keyword Stuffing) نشوید. چیدن بی‌معنی کلمات کلیدی پشت سر هم نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند توسط گوگل به عنوان اسپم شناسایی شود و برایتان دردسر ایجاد کند. از کلمات کلیدی به شکلی استفاده کنید که جمله یا عبارت توصیفی همچنان معنادار و طبیعی باشد.
اگر در یک مقاله چندین تصویر دارید، لازم نیست در Alt Text تمام آن‌ها از کلمه کلیدی اصلی استفاده کنید. می‌توانید در یک یا دو تصویر مهم (مثل تصویر شاخص) کلمه کلیدی اصلی را به کار ببرید و در بقیه تصاویر از کلمات کلیدی فرعی یا مترادف مرتبط با موضوع کلی صفحه و آن تصویر خاص استفاده کنید. استفاده از کلمات کلیدی مرتبط (LSI Keywords) نیز توصیه می‌شود.
- از عبارات اضافی مانند “تصویری از…” پرهیز کنید: موتورهای جستجو به صورت پیش‌فرض می‌دانند که Alt Text مربوط به یک تصویر است. بنابراین، نیازی به استفاده از کلماتی مانند “تصویری از”، “عکس یک”، “اینفوگرافیک درباره” و… در ابتدای متن جایگزین نیست. این کلمات فقط فضای ارزشمند کاراکتری شما را اشغال می‌کنند.
- برای هر تصویر یک متن جایگزین منحصر به فرد بنویسید: حتی اگر چندین تصویر بسیار شبیه به هم (مثلاً چند زاویه از یک محصول) دارید، سعی کنید برای هر کدام Alt Text متفاوتی بنویسید که جزئیات خاص آن تصویر را توصیف کند. تکرار یک Alt Text برای تصاویر مختلف توصیه نمی‌شود.
- اگر تصویر حاوی متن است، متن آن را در Alt Text بیاورید: موتورهای جستجو در حال حاضر به خوبی نمی‌توانند متن داخل تصاویر را بخوانند (هرچند در این زمینه پیشرفت کرده‌اند). اگر تصویری (مثلاً یک اینفوگرافیک یا بنر) حاوی متن مهمی است که می‌خواهید موتور جستجو از آن مطلع شود، حتماً آن متن یا مفهوم اصلی آن را در Alt Text تصویر قرار دهید. البته تا حد امکان، از قرار دادن متن مهم فقط در قالب تصویر خودداری کنید و آن را در متن صفحه نیز ذکر کنید.
- متن جایگزین دکمه‌های تصویری را فراموش نکنید: اگر از یک تصویر به عنوان دکمه (مثلاً دکمه “جستجو”، “ثبت نام”، “افزودن به سبد خرید” و…) استفاده می‌کنید، حتماً در Alt Text آن، عملکرد دکمه را مشخص کنید. این کار هم برای دسترس‌پذیری (افراد نابینا متوجه عملکرد دکمه می‌شوند) و هم برای سئو مهم است.
متن جایگزین باید مرتبط با متن اطراف تصویر باشد: گوگل به کلمات استفاده شده در Alt Text و ارتباط آن‌ها با متن پاراگراف‌ها یا بخش‌های اطراف تصویر توجه ویژه‌ای دارد. قرار دادن یک تصویر با Alt Text نامرتبط در یک بخش از مقاله می‌تواند پیام اشتباهی به موتور جستجو بفرستد.
ویژگی Alt در وردپرس؛ سادگی در اجرا
اگر سایت شما با سیستم مدیریت محتوای وردپرس ساخته شده است، اضافه کردن و ویرایش ویژگی Alt تصاویر بسیار آسان است و نیازی به دانش کدنویسی ندارد. در وردپرس (چه در ویرایشگر قدیمی و چه در گوتنبرگ)، هنگام اضافه کردن یا ویرایش یک تصویر، قسمتی با عنوان “متن Alt (متن جایگزین)” یا صرفاً “متن جایگزین” وجود دارد که می‌توانید متن مورد نظر خود را در آن وارد کنید.
- در ویرایشگر گوتنبرگ: کافی است روی تصویر کلیک کنید و در بخش تنظیمات بلوک تصویر، کادر مربوط به “متن Alt (متن جایگزین)” را پیدا کرده و پر کنید.
- در بخش رسانه (کتابخانه): می‌توانید تصاویر را مستقیماً در بخش “رسانه > کتابخانه” آپلود کرده یا تصاویر موجود را انتخاب کنید. در پنجره جزئیات تصویر که باز می‌شود، کادری برای “متن جایگزین” (و همچنین “عنوان”، “توضیح مختصر” و “توضیح”) وجود دارد که باید آن را پر کنید.
نکته طلایی: وردپرس این فرآیند را بسیار ساده کرده است. عدم استفاده از Alt Text در وردپرس واقعاً فقط به دلیل تنبلی است، در حالی که تاثیر مثبت آن بر سئوی سایت شما قابل توجه است.
نام فایلی که با آن تصویر را ذخیره می‌کنید نیز مهم است و بهتر است مرتبط با تصویر باشد و به زبان انگلیسی نوشته شود. وردپرس گاهی نام فایل را به صورت پیش‌فرض برای “عنوان” تصویر در نظر می‌گیرد که بهتر است آن را تغییر دهید.
به گوگل کمک کنید تا محتوای تصویری شما را "ببیند" و درک کند!
تفاوت ویژگی Alt و Title در تصاویر
بسیاری از کاربران ویژگی Alt را با تگ Title اشتباه می‌گیرند، در حالی که این دو کاملاً متفاوت هستند و کاربردهای متفاوتی دارند:
- ویژگی Alt (متن جایگزین): همانطور که گفتیم، برای دسترس‌پذیری (خوانده شدن توسط صفحه‌خوان‌ها) و کمک به موتورهای جستجو برای درک تصویر است. محتوای آن به صورت مستقیم روی صفحه نمایش داده نمی‌شود، مگر اینکه تصویر بارگذاری نشود. تاثیر مستقیم بر سئو دارد.
- تگ Title (عنوان تصویر): این تگ زمانی نمایش داده می‌شود که کاربر نشانگر موس خود را برای لحظه‌ای روی تصویر نگه دارد (به صورت یک کادر کوچک پاپ‌آپ). تگ Title بیشتر برای بهبود تجربه کاربری و ارائه اطلاعات تکمیلی یا یک فراخوان برای عمل (CTA) استفاده می‌شود. تاثیر آن بر سئو بسیار کمتر از ویژگی Alt است و موتورهای جستجو معمولاً از آن برای رتبه‌بندی تصاویر استفاده نمی‌کنند.
نکته طلایی: Alt Text برای ربات‌ها و دسترس‌پذیری، Title Text برای کاربران (هنگام نگه داشتن موس) است. توضیحات این دو باید متفاوت باشند.
خطاهای رایج در استفاده از ویژگی Alt Text و چطور از آن‌ها پرهیز کنیم؟
برای اینکه مطمئن شوید Alt Text شما بهینه است و نتیجه عکس نمی‌دهد، از انجام این اشتباهات رایج خودداری کنید:
- کلمه کلیدی‌چینی (Keyword Stuffing): استفاده افراطی و غیرطبیعی از کلمات کلیدی در Alt Text، که به آن “چپاندن کلمات کلیدی” هم می‌گویند.
- استفاده از Alt Text نامرتبط: نوشتن متنی که هیچ ارتباطی با محتوای تصویر یا موضوع صفحه ندارد.
- نادیده گرفتن تصاویر یا خالی گذاشتن فیلد Alt Text: نداشتن Alt Text از هر نظر یک نقطه ضعف محسوب می‌شود.
- نوشتن Alt Text بیش از حد طولانی: معمولاً متن‌های بالای ۱۲۵ کاراکتر به طور کامل خوانده نمی‌شوند.
- استفاده از Alt Text بسیار کوتاه و غیرتوصیفی: عباراتی مانند “عکس” یا “تصویر” هیچ کمکی به درک محتوا نمی‌کنند.
- استفاده از Alt Text یکسان برای تمام تصاویر یک صفحه: هر تصویر محتوای خاص خود را دارد و باید توصیف منحصر به فردی داشته باشد.
- استفاده از تصاویر حاوی متن، بدون درج متن در Alt Text: موتورهای جستجو قادر به خواندن متن درون تصویر نیستند.
- استفاده از Alt Text غیرفارسی برای سایت فارسی زبان: Alt Text باید به زبان محتوای صفحه و مخاطب هدف باشد.
وب‌سایت خود را برای تمام کاربران، از جمله افراد کم‌بینا، بهینه کنید!
در نهایت: چرا باید همین امروز Alt Text تصاویر سایتتان را بهینه کنید؟
همانطور که دیدید، Alt Text یا متن جایگزین تصویر یک عنصر کوچک اما بسیار مهم در سئوی داخلی سایت و بهبود تجربه کاربری است. با اختصاص دادن کمی زمان برای نوشتن توضیحات دقیق، مختصر و مرتبط برای تصاویر سایتتان، شما:
- به کاربران نابینا و کم‌بینا کمک می‌کنید تا محتوای بصری سایت شما را درک کنند.
- تجربه کاربری را در شرایطی که تصاویر بارگذاری نمی‌شوند، بهبود می‌بخشید.
- شانس دیده شدن تصاویر خود را در جستجوی تصاویر گوگل افزایش می‌دهید و ترافیک جدیدی جذب می‌کنید.
- به موتورهای جستجو کمک می‌کنید تا هم تصاویر و هم محتوای کلی صفحه شما را بهتر درک و ایندکس کنند، که می‌تواند منجر به بهبود رتبه سایت شود.
بهینه سازی Alt Text تصاویر یک کار فنی پیچیده نیست و نتایج مثبت آن در دراز مدت مشخص خواهد شد. اگر تا امروز به این موضوع بی‌توجه بوده‌اید، همین حالا شروع کنید! یکی از اولین قدم‌ها در بهینه‌سازی تصاویر برای سئو، همین کار ساده است. می‌توانید از ابزارهای سئو برای شناسایی تصاویری که فاقد Alt Text هستند کمک بگیرید.
سوالات متداول
آیا Alt Text برای سئوی سایت ضروری است؟
بله، Alt Text یکی از فاکتورهای مهم در سئوی تصاویر و همچنین سئوی کلی صفحه است. به گوگل کمک می‌کند تصویر و ارتباط آن با محتوا را درک کند و شانس دیده شدن در جستجوی تصاویر را افزایش می‌دهد.
طول مناسب برای Alt Text چقدر است؟
توصیه می‌شود Alt Text را زیر ۱۲۵ کاراکتر بنویسید تا توسط اکثر صفحه‌خوان‌ها و مرورگرها به طور کامل خوانده شود.
آیا باید در Alt Text از کلمه کلیدی اصلی استفاده کنم؟
بله، می‌توانید از کلمه کلیدی اصلی یا کلمات کلیدی مرتبط به صورت طبیعی در Alt Text استفاده کنید، اما از چیدن بی‌معنی کلمات کلیدی پشت سر هم (Keyword Stuffing) پرهیز کنید. نیاز نیست در Alt Text تمام تصاویر یک صفحه از کلمه کلیدی اصلی استفاده شود.
چه تفاوتی بین Alt Text و Title Text تصاویر وجود دارد؟
Alt Text (متن جایگزین) برای توصیف تصویر به موتورهای جستجو و صفحه‌خوان‌ها است و تاثیر سئویی دارد. Title Text (عنوان) هنگام نگه داشتن موس روی تصویر نمایش داده می‌شود و بیشتر برای تجربه کاربری است و تاثیر سئویی کمی دارد. توضیحات این دو باید متفاوت باشد.
اگر تصویر صرفاً جنبه تزئینی دارد، آیا باز هم نیاز به Alt Text دارد؟
برای تصاویر صرفاً تزئینی که اطلاعات خاصی به محتوا اضافه نمی‌کنند، می‌توانید فیلد Alt را خالی بگذارید (Alt=””) تا صفحه‌خوان‌ها آن‌ها را نادیده بگیرند. برخی منابع نیز توصیه می‌کنند این تصاویر با CSS اضافه شوند، نه HTML. اما اگر تصویر کمترین ارتباطی با محتوا دارد، بهتر است توضیح مختصری برای آن بنویسید.
