اسکیما و استراکچر دیتا چیست؟ راهنمای جامع برای دیده‌شدن در گوگل
محتوای آنلاین هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود. در این اقیانوس بی‌کران اطلاعات، چطور مطمئن می‌شوید که محتوای ارزشمند شما توسط موتورهای جستجو دیده و فهمیده می‌شود؟ پاسخ در اسکیما و استراکچر دیتا نهفته است. این دو مفهوم، تابلوهای راهنمای پنهانی هستند که به گوگل و دیگر موتورهای جستجو کمک می‌کنند تا محتوای شما را بهتر درک کرده و آن را به شیوه جذاب‌تری به کاربران نشان دهند. در ادامه، سفری جامع به دنیای داده‌های ساختاریافته و اسکیما خواهیم داشت.
در این مقاله بصورت خلاصه چه می آموزیم:
| خلاصه نکات مهم این مقاله | توضیح ساده و کاربردی |
| استراکچر دیتا (Structured Data) | به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا محتوای صفحه را با دقت بالا درک کنند و آن را به شیوه‌ای منظم طبقه‌بندی و ایندکس کنند. |
| اسکیما (Schema Markup) | یک واژه‌نامه استاندارد است که به موتورهای جستجو می‌گوید هر قطعه اطلاعاتی در صفحه شما دقیقاً چیست (مثلاً یک محصول، یک رویداد، یا یک دستور پخت). |
| ریچ ریزالت (Rich Results) | نتایج جستجوی پیشرفته و جذاب‌تری مانند ستاره‌های امتیاز، قیمت محصول، زمان پخت غذا یا سوالات متداول را در صفحه نتایج گوگل (SERP) نمایش می‌دهد و نرخ کلیک (CTR) را افزایش می‌دهد. |
| E-E-A-T (تجربه، تخصص، اعتبار، قابل اعتماد بودن) | اسکیما به تقویت این عوامل کمک می‌کند، زیرا با فراهم کردن اطلاعات شفاف و قابل تأیید درباره نویسنده یا سازمان، اعتماد گوگل به محتوای شما را بالا می‌برد. |
| پشتیبانی از جستجوی صوتی و هوش مصنوعی | داده‌های ساختاریافته، درک محتوای شما را برای دستیارهای صوتی و مدل‌های هوش مصنوعی (مانند Google AI Overviews, ChatGPT, Bing Copilot) آسان‌تر کرده و شانس ظاهر شدن محتوای شما را در پاسخ‌های آن‌ها افزایش می‌دهد. |
محصولات خود را با قیمت، امتیاز و موجودی، مستقیماً در گوگل به نمایش بگذارید!
داده ساختاریافته (Structured Data) چیست؟ پلی برای درک بهتر موتورهای جستجو
اجازه دهید از مثالی که ارائه دادید برای درک بهتر این مفهوم استفاده کنیم: تصور کنید شما برای یک انسان بودن نیازی به کارت ملی ندارید — اما برای اینکه دولت یا سیستم بانکی شما را بشناسد، باید اطلاعاتتان ساختاریافته و رسمی باشد:
- نام
- تاریخ تولد
- شماره ملی
- محل صدور
حالا تصور کنید گوگل هم برای شناخت محتواهای وب، به چیزی مثل کارت ملی نیاز دارد.
داده‌های ساختاریافته، مجموعه‌ای از اطلاعات سازمان‌یافته‌ای هستند که در قالب کد به صفحات وب‌سایت شما اضافه می‌شوند. هدف اصلی از داده ساختاریافته این است که به موتورهای جستجو کمک کنند تا محتوای صفحه را با وضوح و دقت بیشتری درک کنند. بدون این ساختاردهی، موتورهای جستجو فقط یک “رشته” از کلمات (متن، تصاویر، ویدئوها) را می‌بینند و باید با استفاده از پردازش زبان طبیعی (NLP) سعی کنند معنای آن‌ها را “حدس” بزنند. اما وقتی داده‌ها ساختاریافته باشند، این “حدس و گمان” به حداقل می‌رسد و موتور جستجو به طور صریح می‌فهمد که هر قطعه اطلاعاتی دقیقاً چیست.
گوگل و سایر موتورهای جستجو از این داده ساختاریافته برای تجزیه و تحلیل صفحات، ایندکس‌گذاری آن‌ها و در نهایت، نمایش نتایج بهتر و مرتبط‌تر به کاربران استفاده می‌کنند. این قابلیت، نه تنها به موتورهای جستجو در صرفه‌جویی در منابع کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود محتوای شما در جستجوهای دقیق‌تری به نمایش درآید و کاربران مرتبط‌تری را جذب کند.
اسکیما (Schema Markup) چیست؟ زبان مشترک موتورهای جستجو
اگر داده‌های ساختاریافته را به مثابه یک “کارت ملی” برای محتوا در نظر بگیریم، اسکیما مارک‌آپ (Schema Markup) (که معمولاً به اختصار اسکیما نامیده می‌شود) در واقع همان “زبان” و “واژه‌نامه‌ای” است که این کارت ملی با آن نوشته می‌شود.
در سال 2011، غول‌های جستجوگر دنیا شامل گوگل، بینگ، یاهو و یاندکس گرد هم آمدند تا یک واژه‌نامه مشترک و استاندارد برای داده‌های ساختاریافته ایجاد کنند. نتیجه این همکاری، پروژه Schema.org بود. این پروژه یک پایگاه داده سازمان‌یافته و متن‌باز است که همه می‌توانند اطلاعات معنایی (Semantic data) را در آن ثبت، بررسی و حتی تغییر دهند.
اسکیما به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا “ماهیت” یک صفحه را درک کنند. به عنوان مثال، اگر شما یک متن ساده درباره “قهوه ترک” بنویسید، گوگل آن را می‌خواند. اما اگر از اسکیما برای آن استفاده کنید، دقیقاً به گوگل می‌گویید که این صفحه درباره “دستور پخت” قهوه ترک است، حاوی “نظرات” کاربران است، یا “تصاویر” و “ویدئوهایی” درباره آماده‌سازی آن دارد.
اسکیما مارک‌آپ در هسته خود، مجموعه‌ای از “انتیتی‌ها” (Entities) یا موجودیت‌ها است. هر “چیز” در وب، یک “انتیتی” است؛ مثلاً شما یک Person Schema، کسب‌وکارتان یک Organization Schema و محصولاتتان یک Product Schema هستند. اسکیما به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا این موجودیت‌ها را شناسایی، دسته‌بندی و ارتباط آن‌ها با یکدیگر را درک کنند. این کار ابهام را از بین می‌برد و فهم محتوای شما را برای ماشین‌ها آسان‌تر می‌کند.
چرا استراکچر دیتا و اسکیما در سئو اهمیت دارند؟
استفاده از داده‌های ساختاریافته و اسکیما دیگر یک مزیت رقابتی “فقط خوب است که باشد” نیست، بلکه به یک بخش حیاتی از استراتژی سئو تبدیل شده است. اهمیت این مفاهیم را می‌توان در چند بعد کلیدی بررسی کرد:
افزایش درک موتورهای جستجو از محتوا: کلید ارتباط موضوعی
هدف اصلی structured data چیست؟ کمک به موتورهای جستجو برای درک بهتر محتوای وب‌سایت شما. موتورهای جستجو داده‌های ساختاریافته را به مراتب بهتر از متن معمولی درک می‌کنند. این باعث می‌شود وب‌سایت‌ها بتوانند موضوع محتوای خود را به نحو مؤثرتری به موتورهای جستجو منتقل کنند.
به قول جان مولر، تحلیلگر ارشد گوگل: “ما از داده‌های ساختاریافته برای درک بهتر ماهیت صفحه و اینکه آن صفحه راجع به چه چیزی است، استفاده می‌کنیم؛ بنابراین با استفاده از داده‌های ساختاریافته، صفحه سایت را در نتایج جستجویی نشان می‌دهیم که به موضوع آن صفحه مرتبط‌تر هستند. این‌گونه تعداد بیشتری از کاربرانی که به دنبال موضوع صفحات شما هستند، آن‌ها را پیدا می‌کنند”.
این درک بهتر منجر به موارد زیر می‌شود:
- ایندکس‌گذاری دقیق‌تر: وقتی گوگل دقیقاً می‌داند محتوای شما چیست، آن را با دقت بیشتری ایندکس می‌کند. این به معنای همسویی بهتر با جستجوهای مرتبط است که به نوبه خود، دیده‌شدن شما را در نتایج ارگانیک افزایش می‌دهد.
- رفع ابهام: کلماتی مانند “Apple” می‌توانند معانی متعددی داشته باشند (شرکت یا میوه). اسکیما با ارائه اطلاعات صریح، به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا بدون نیاز به حدس و گمان، تفاوت‌ها را درک کنند و محتوای شما را برای کاربران هدفمندتر نمایش دهند.
- صرفه‌جویی در منابع: پردازش زبان طبیعی (NLP) فرآیندی پرهزینه برای موتورهای جستجو است. با استفاده از structured data در سئو، شما کار موتورهای جستجو را آسان می‌کنید، زیرا اطلاعات را به صورت ساختاریافته و آماده در اختیار آن‌ها قرار می‌دهید. این به آن‌ها اجازه می‌دهد تا منابع خود را به طور کارآمدتری استفاده کنند.
افزایش دید و نرخ کلیک (CTR) با ریچ ریزالت‌ها
یکی از ملموس‌ترین و جذاب‌ترین مزایای داده‌های ساختاریافته چیست؟ توانایی آن‌ها در ایجاد ریچ ریزالت‌ها (Rich Results) (یا Rich Snippets) در صفحه نتایج جستجو. ریچ ریزالت‌ها، نمایش‌های بصری پیشرفته‌ای از محتوای شما هستند که اطلاعات اضافی را فراتر از عنوان، URL و توضیحات عادی نشان می‌دهند.
تصور کنید در حال جستجوی یک دستور پخت هستید. یک نتیجه معمولی فقط عنوان و توضیحات را نشان می‌دهد، اما یک ریچ ریزالت ممکن است شامل ستاره‌های امتیاز، زمان پخت و حتی تعداد کالری‌ها باشد. این اطلاعات اضافی، نتیجه شما را در میان رقبا برجسته‌تر می‌کند و به کاربران کمک می‌کند سریع‌تر تصمیم بگیرند که روی کدام لینک کلیک کنند. این افزایش دید و اطلاعات، منجر به افزایش نرخ کلیک (CTR) می‌شود که به نوبه خود می‌تواند سیگنال مثبتی برای گوگل باشد و به طور غیرمستقیم بر رتبه‌بندی شما تأثیر بگذارد.
نکته طلایی: ریچ ریزالت‌ها “جادو” نیستند؛ آن‌ها نتیجه پیاده‌سازی صحیح اسکیما هستند.
آماده‌سازی برای آینده: هوش مصنوعی و جستجوی صوتی
با رشد روزافزون هوش مصنوعی و جستجوی صوتی، اسکیما اهمیتی دوچندان پیدا کرده است. دستیارهای صوتی مانند Google Assistant و سیستم‌های هوش مصنوعی مولد مانند ChatGPT، Google AI Overviews و Bing Copilot برای ارائه پاسخ‌های سریع و دقیق، به داده‌های ساختاریافته به شدت وابسته هستند.
اگر محتوای شما با داده ساختاریافته به خوبی تعریف شده باشد، این ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند آن را بهتر درک کنند، خلاصه‌برداری نمایند و حتی به عنوان منبع در پاسخ‌های خود به کاربران ارجاع دهند. به عنوان مثال، اگر یک وبلاگ با دستور پخت غذا و کیک دارید و از Recipe Schema استفاده کرده‌اید، کاربران می‌توانند از دستیارهای هوشمند بپرسند “چطور این غذا را بپزم؟” و پاسخ را در قالب صدا بشنوند که مستقیماً از محتوای ساختاریافته شما استخراج شده است. این قابلیت، موقعیت شما را در چشم‌انداز جستجوی آینده بسیار تقویت می‌کند.
تقویت E-E-A-T (تجربه، تخصص، اعتبار و قابل اعتماد بودن)
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای گوگل برای ارزیابی کیفیت محتوا، چهار مؤلفه Experience (تجربه), Expertise (تخصص), Authoritativeness (اعتبار) و Trustworthiness (قابل اعتماد بودن) است که به اختصار E-E-A-T نامیده می‌شود. اسکیما به طور مستقیم یک فاکتور رتبه‌بندی نیست، اما به گوگل کمک می‌کند تا E-E-A-T محتوای شما را بهتر درک و تأیید کند.
چگونه؟ با استفاده از اسکیما Person، می‌توانید نویسنده مقاله را معرفی کرده و تخصص و تجربه او را از طریق ویژگی‌هایی مانند “hasOccupation” (شغل) یا “knowsAbout” (موضوعات تخصصی) مشخص کنید. همچنین با استفاده از ویژگی “sameAs” می‌توانید به پروفایل‌های اجتماعی معتبر یا صفحات ویکی‌پدیا یا گوگل نالج گراف شخص یا سازمان خود لینک دهید. این لینک‌ها، به گوگل سیگنال می‌دهند که شما یا سازمانتان، یک موجودیت واقعی و قابل اعتماد هستید و در حوزه مورد نظر تخصص و اعتبار دارید. این ارتباطات به گوگل کمک می‌کنند تا “نمودار دانش” (Knowledge Graph) مربوط به وب‌سایت یا برند شما را بسازد و آن را به عنوان یک منبع معتبر بشناسد.
آیا در سرچ کنسول با خطاهای مربوط به داده‌های ساختاریافته (Structured Data) مواجه شده‌اید؟
آیا استراکچر دیتاها بر رتبه‌بندی صفحات تاثیرگذار هستند؟ (نکته طلایی)
این یکی از بزرگترین باورهای اشتباه در مورد استراکچر دیتا است. خیر، داده‌های ساختاریافته و اسکیما مستقیماً یک فاکتور رتبه‌بندی در الگوریتم گوگل نیستند.
شاید این جمله کمی ناامیدکننده به نظر برسد، اما واقعیت این است که تأثیر آن‌ها غیرمستقیم و بسیار قدرتمند است. همانطور که قبلاً اشاره شد، اسکیما به گوگل کمک می‌کند:
- محتوای شما را بهتر درک کند: این باعث می‌شود گوگل محتوای شما را برای جستجوهای مرتبط‌تری نمایش دهد.
- صفحات شما را واجد شرایط ریچ ریزالت کند: با ظاهر جذاب‌تر، نرخ کلیک (CTR) افزایش می‌یابد. وقتی افراد بیشتری روی نتایج شما کلیک می‌کنند، گوگل این را به عنوان یک سیگنال مثبت در نظر می‌گیرد که محتوای شما مفید و باکیفیت است، که می‌تواند به طور غیرمستقیم به بهبود رتبه شما کمک کند.
- به هوش مصنوعی کمک کند: افزایش شانس نمایش محتوای شما در پاسخ‌های هوش مصنوعی، برندینگ و دید شما را در محیط‌های جدید جستجو تقویت می‌کند.
بنابراین، اگرچه اسکیما مستقیماً رتبه شما را بالا نمی‌برد، اما نقشی حیاتی در دیده شدن، فهمیده شدن و افزایش جذابیت محتوای شما ایفا می‌کند. به همین دلیل است که پیاده‌سازی آن برای هر وب‌سایتی ضروری است.
انواع اسکیما و فرمت‌های نشانه‌گذاری داده‌ها
همانطور که قبلاً اشاره شد، Schema.org یک واژه‌نامه گسترده با بیش از 800 نوع اسکیما مختلف را ارائه می‌دهد. با این حال، گوگل تنها زیرمجموعه‌ای از این انواع (حدود 30 تا 37 نوع) را پشتیبانی می‌کند که برای نمایش به عنوان ریچ ریزالت‌ها واجد شرایط هستند.
برای پیاده‌سازی نشانه‌گذاری داده‌ها (Data Structur)، سه فرمت اصلی وجود دارد که توسط گوگل پشتیبانی می‌شوند:
فرمت‌های اصلی نشانه‌گذاری اسکیما
JSON-LD (JavaScript Object Notation for Linked Data)
- این بهترین راهکار و پیشنهاد گوگل است.
- چرا محبوب است؟ JSON-LD به صورت یک بلوک کد جداگانه (معمولاً درون تگ <script>) در بخش <head> یا <body> صفحه قرار می‌گیرد. این جدا بودن کد از HTML اصلی صفحه، باعث می‌شود که پیاده‌سازی، نگهداری و بروزرسانی آن بسیار آسان‌تر باشد. گوگل می‌تواند داده‌های JSON-LD را حتی زمانی که به صورت پویا توسط جاوااسکریپت یا ویجت‌های تعبیه شده اضافه شده‌اند، بخواند.
- نکته طلایی: با JSON-LD می‌توانید به راحتی “انتیتی‌ها” (موجودیت‌ها) را به هم متصل کنید و یک “گراف” از روابط میان آن‌ها ایجاد کنید که به گوگل کمک می‌کند تا بافت محتوای شما را بهتر درک کند. این کار با استفاده از ویژگی @id انجام می‌شود.
Microdata (میکرو دیتا)
- Microdata مجموعه‌ای از تگ‌ها است که به صورت مستقیم درون کدهای HTML صفحه (معمولاً در بخش <body>) قرار می‌گیرند تا عناصر را برای موتورهای جستجو برجسته کنند.
- چالش: پیاده‌سازی Microdata می‌تواند “درهم و برهم” باشد و نگهداری آن دشوارتر است، زیرا باید هر عنصر را به صورت جداگانه در HTML نشانه‌گذاری کنید.
RDFa (Resource Description Framework in Attributes)
- RDFa نیز مانند Microdata، مجموعه‌ای از ویژگی‌ها است که به تگ‌های HTML موجود اضافه می‌شوند تا فراداده‌ها را تعبیه کنند.
- چالش: این فرمت هم مانند Microdata، نیازمند تغییر مستقیم HTML است و از پیچیدگی بالایی برخوردار است.
به طور خلاصه، در حالی که گوگل از هر سه فرمت پشتیبانی می‌کند، JSON-LD به دلیل سادگی، انعطاف‌پذیری و سهولت پیاده‌سازی، فرمت توصیه شده است.
رایج‌ترین انواع اسکیما مارک‌آپ (با ذکر کلمات کلیدی فرعی)
همانطور که گفته شد، اسکیما در سئو چیست؟ تابلوهای راهنمایی برای ربات‌ها. در اینجا به برخی از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین انواع دیتا استراکچر که توسط گوگل پشتیبانی می‌شوند و می‌توانند به عنوان ریچ ریزالت ظاهر شوند، اشاره می‌کنیم:
- Article Schema (اسکیما مقاله): این اسکیما برای مقالات خبری، بلاگ پست‌ها و محتوای اطلاعاتی استفاده می‌شود. با استفاده از آن، گوگل می‌تواند عنوان، تصویر شاخص و تاریخ انتشار را بهتر نمایش دهد و شانس حضور در بخش “Top Stories” را افزایش می‌دهد.
- Product Schema (اسکیما محصول): برای صفحات محصول در فروشگاه‌های آنلاین بسیار مهم است. با این اسکیما، می‌توانید اطلاعاتی مانند قیمت، موجودی، امتیازات کاربران (با ترکیب AggregateRating Schema یا Review Schema) و حتی تخفیف‌ها را مستقیماً در نتایج جستجو نمایش دهید.
- Local Business Schema (اسکیما کسب و کار محلی): این اسکیما برای کسب‌وکارهایی که دارای یک مکان فیزیکی هستند (مانند رستوران‌ها، مغازه‌ها، مطب‌ها) کاربرد دارد. با آن می‌توانید اطلاعات تماس، آدرس، ساعات کاری و موقعیت روی نقشه را به گوگل معرفی کنید که می‌تواند در “Knowledge Panel” یا “Map Pack” نمایش داده شود. MedicalBusiness Schema زیرمجموعه این نوع اسکیما برای کسب‌وکارهای حوزه سلامت است.
- FAQ Schema (اسکیما سوالات متداول): این اسکیما برای بخش سوالات متداول در صفحات استفاده می‌شود و به گوگل اجازه می‌دهد پاسخ سوالات را مستقیماً در نتایج جستجو نشان دهد. نکته مهم: از آگوست 2023، گوگل نمایش FAQ rich results را به سایت‌های معتبر دولتی و بهداشتی محدود کرده است.
- How-to Schema (اسکیما چگونه): این اسکیما برای محتوایی که شامل دستورالعمل‌های گام به گام هستند (مانند “چگونه کاردستی درست کنیم”) کاربرد دارد. نکته مهم: نمایش How-to rich results نیز از آگوست 2023 فقط برای کاربران دسکتاپ محدود شده است.
- Event Schema (اسکیما رویداد): برای معرفی رویدادهای پیش رو (کنسرت، همایش، نمایشگاه) استفاده می‌شود. اطلاعاتی مانند تاریخ، مکان، نام برگزارکننده و قیمت بلیت می‌تواند در نتایج جستجو به صورت جذاب‌تری نمایش داده شود.
- Breadcrumb Schema (اسکیما بردکرامپ): این اسکیما به گوگل کمک می‌کند تا ساختار سلسله‌مراتبی وب‌سایت شما را بهتر درک کند و مسیر یک صفحه را در نتایج جستجو نمایش دهد (مثلاً: صفحه اصلی > دسته > زیردسته > محصول).
- Review Schema / AggregateRating Schema (اسکیما امتیاز و نقد): این اسکیماها امکان نمایش ستاره‌های امتیاز و تعداد نظرات (میانگین امتیاز) را در نتایج جستجو فراهم می‌کنند. این کار اعتبار و اعتماد کاربر را افزایش می‌دهد.
- Video Schema (اسکیما ویدئو): اگر در صفحات خود محتوای ویدئویی دارید، این اسکیما به گوگل کمک می‌کند تا محتوای ویدئو را بهتر درک کند و شانس نمایش آن را در تب ویدئو در نتایج جستجو افزایش می‌دهد.
- Organization Schema (اسکیما سازمان): اطلاعات سازمان شما (نام، لوگو، آدرس، راه‌های تماس و پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی) را به گوگل معرفی می‌کند. این اسکیما می‌تواند به نمایش “Site Name” در نتایج کمک کند.
- Person Schema (اسکیما شخص): برای معرفی اشخاص (مانند نویسندگان، کارشناسان یا افراد شناخته شده) و ارتباط آن‌ها با محتوا استفاده می‌شود. این اسکیما به تقویت Expertise و Authoritativeness نویسنده کمک می‌کند.
- Job Posting Schema (اسکیما آگهی شغلی): برای آگهی‌های استخدام استفاده می‌شود و جزئیات شغل (عنوان، توضیحات، سازمان استخدام‌کننده، مکان) را در نتایج جستجو نمایش می‌دهد.
- Course Schema (اسکیما دوره آموزشی): برای دوره‌های آموزشی و مشخص کردن اطلاعاتی مانند سرفصل‌ها، مدت زمان و ارائه‌دهنده دوره.
- Book Schema (اسکیما کتاب): برای معرفی کتاب‌ها و اطلاعات مرتبط مانند نویسنده، ناشر، نقد و بررسی و امکان خرید.
- Service Schema: این اسکیما اغلب به عنوان بخشی از Product Schema یا Local Business Schema برای توصیف خدمات ارائه شده توسط یک کسب‌وکار استفاده می‌شود.
- Audio Schema و Music Schema: برای نشانه‌گذاری محتوای صوتی، پادکست‌ها یا قطعات موسیقی.
- Movie Schema: برای اطلاعات مربوط به فیلم‌ها، شامل کارگردان، بازیگران، تاریخ انتشار و نقدها.
- Place Schema: برای توصیف مکان‌های فیزیکی، که اغلب در ترکیب با Local Business یا Event Schema استفاده می‌شود.
با اسکیمای پرسش و پاسخ، فضای بیشتری در نتایج گوگل اشغال کنید!
چطور یک اسکیما را پیاده‌سازی کنیم؟
پیاده‌سازی نشانه‌گذاری داده‌ها ممکن است در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما با ابزارها و روش‌های موجود، این کار بسیار آسان‌تر از گذشته شده است. در ادامه، مراحل و روش‌های اصلی پیاده‌سازی اسکیما را بررسی می‌کنیم:
مرحله اول: شناسایی صفحه و انتخاب اسکیما مناسب
پیش از هر کاری، باید مشخص کنید که کدام صفحات وب‌سایت شما از داده ساختاریافته بیشترین بهره را می‌برند. همه صفحات نیاز به اسکیما ندارند؛ برای مثال، صفحات “درباره ما” یا “تماس با ما” معمولاً نقش کلیدی در سئو ندارند و بدون اسکیما هم قابل درک هستند.
نکته طلایی: روی صفحاتی تمرکز کنید که نقش مهمی در نتایج جستجو دارند و می‌توانند بر کسب‌وکار شما تأثیرگذار باشند؛ مثل صفحات محصول، مقالات (به ویژه آن‌هایی که سؤالات کاربران را پاسخ می‌دهند)، یا معرفی خدمات.
پس از انتخاب صفحه، باید نوع اسکیما مناسب برای آن محتوا را انتخاب کنید. این انتخاب باید با ماهیت اصلی محتوای صفحه مطابقت داشته باشد. مثلاً اگر صفحه شما یک دستور پخت است، باید از Recipe Schema استفاده کنید، نه Product Schema. استفاده از اسکیما نامرتبط می‌تواند درک گوگل از محتوای شما را تغییر دهد و حتی به جایگاه سئوی شما آسیب بزند.
مرحله دوم: ایجاد کد اسکیما
برای ایجاد کد اسکیما مارک‌آپ (Schema Markup) چندین روش وجود دارد که می‌توانید با توجه به سطح دانش فنی و نیازهایتان یکی را انتخاب کنید:
- نوشتن دستی کد JSON-LD (برای حرفه‌ای‌ها)
- اگر با کدنویسی آشنایی دارید، می‌توانید کد JSON-LD را به صورت دستی بنویسید. این روش بیشترین انعطاف‌پذیری را به شما می‌دهد و امکان اتصال دقیق انتیتی‌ها و ایجاد نالج گراف‌های (Knowledge Graph) پیچیده‌تر را فراهم می‌کند.
- نکته طلایی: در نوشتن دستی، حواستان به خطاهای نحوی (syntax errors) باشد. حتی یک ویرگول اضافی یا ناقص می‌تواند کل کد را بی‌اعتبار کند.
- استفاده از تولیدکننده‌های اسکیما (Schema Generators)
- ابزارهای آنلاین زیادی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند بدون نیاز به کدنویسی دستی، کدهای اسکیما را ایجاد کنید.
- ابزارهای محبوب:
- Google Structured Data Markup Helper (گوگل استراکچر دیتا مارک‌آپ هِلپر): این ابزار به شما اجازه می‌دهد محتوای صفحه را هایلایت کنید و سپس نوع دیتا استراکچر مربوطه را انتخاب کنید. در نهایت، کد JSON-LD یا Microdata تولید می‌شود که می‌توانید آن را دانلود کنید.
- Schema Markup Generator (JSON-LD) by Merkle: ابزاری ساده و کاربردی برای تولید اسکیماهای رایج مانند Article, Breadcrumb, Event, FAQPage, How-to.
- Schema Navigator by Schemantra: این ابزار انعطاف‌پذیری بیشتری در انتخاب انواع اسکیما دارد و شما را مجبور می‌کند ویژگی @id را برای هر انتیتی تعیین کنید تا روابط میان آن‌ها به خوبی شکل بگیرد.
- Schema Markup Generator & Validator by Rank Ranger: گزینه‌هایی برای انواع فرعی اسکیما را ارائه می‌دهد.
- افزونه‌های CMS (برای وب‌سایت‌های وردپرسی و مشابه)
- اگر از سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) مانند وردپرس استفاده می‌کنید، افزونه‌های سئو بسیاری وجود دارند که به صورت خودکار یا با تنظیمات ساده، اسکیما مارک‌آپ (Schema Markup) را به سایت شما اضافه می‌کنند.
- مثال‌ها: Yoast SEO و Rank Math (نسخه‌های رایگان و پولی) به طور خودکار WebPage Schema برای صفحات و Article Schema برای پست‌ها را تولید می‌کنند. این افزونه‌ها اغلب ابزارهایی برای اضافه کردن FAQ Schema یا How-to Schema از طریق بلوک‌های مخصوص را نیز فراهم می‌کنند.
- نکته طلایی: افزونه‌ها معمولاً بر روی اسکیماهایی تمرکز می‌کنند که برای ریچ ریزالت‌ها استفاده می‌شوند و ممکن است تمام انواع داده‌های ساخت یافته موجود در Schema.org را پوشش ندهند.
- استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی (AI Tools)
- ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT یا Google Gemini می‌توانند به عنوان دستیار در تولید کد اسکیما بسیار مفید باشند. کافی است به آن‌ها یک درخواست دقیق بدهید (مثلاً: “یک کد JSON-LD برای Person Schema با نام جان دو، شغل متخصص سئو و محل کار Semrush تولید کن”) تا کد اولیه را برای شما آماده کنند.
- نکته طلایی: همیشه کدهای تولید شده توسط هوش مصنوعی را با ابزارهای اعتبارسنجی بررسی کنید، زیرا ممکن است خطا داشته باشند.
مرحله سوم: جایگذاری کد اسکیما در وب‌سایت
پس از تولید کد اسکیما، نوبت به قرار دادن آن در صفحات وب‌سایت می‌رسد.
- محل قرارگیری: کدهای JSON-LD معمولاً در بخش <head> یا <body> فایل HTML صفحه قرار می‌گیرند. اگرچه قرار دادن آن در <head> توصیه می‌شود، زیرا موتورهای جستجو معمولاً از آنجا شروع به خزش می‌کنند و سریع‌تر به داده‌های ساختاریافته شما دسترسی پیدا می‌کنند.
- استفاده از Google Tag Manager (GTM): اگر برای مشتریان کار می‌کنید یا نمی‌خواهید مستقیماً کد سایت را دستکاری کنید، می‌توانید اسکیما را از طریق GTM پیاده‌سازی کنید. این روش به شما اجازه می‌دهد بدون ورود به بک‌اند سایت، کدها را اعمال و مدیریت کنید.
- مدیریت افزونه‌ها: اگر از افزونه‌هایی مانند Yoast SEO استفاده می‌کنید، آن‌ها به صورت خودکار اسکیما را اضافه می‌کنند و نیازی به کار دستی نیست. اگر دستی کد اضافه می‌کنید، مطمئن شوید که تولید خودکار اسکیما توسط افزونه‌ها را غیرفعال کرده‌اید تا از تکرار کد جلوگیری شود.
آزمایش اسکیما: اطمینان از عملکرد صحیح
پیاده‌سازی داده‌های ساختاریافته تنها نیمی از راه است؛ بخش دیگر و به همان اندازه مهم، آزمایش آن‌هاست. آزمایش به شما کمک می‌کند مطمئن شوید که اسکیما به درستی نصب شده، خطایی ندارد و واجد شرایط نمایش به عنوان ریچ ریزالت است.
ابزارهای کلیدی برای آزمایش اسکیما
- Google’s Rich Results Test (ریچ ریزالت تست گوگل)
- کاربرد: این ابزار رسمی گوگل به شما نشان می‌دهد که آیا صفحه شما واجد شرایط نمایش به عنوان ریچ ریزالت هست یا خیر و اگر هست، چگونه نمایش داده می‌شود.
- نحوه استفاده: می‌توانید URL صفحه زنده را وارد کنید یا قطعه کد JSON-LD را مستقیماً در آن جایگذاری کنید.
- نکته طلایی: این ابزار فقط اسکیماهایی را بررسی می‌کند که می‌توانند به عنوان ریچ ریزالت ظاهر شوند، نه همه انواع اسکیما.
- Schema.org Validator / Schema Markup Validator (اعتبارسنجی Schema.org)
- کاربرد: این ابزار (که قبلاً Structured Data Testing Tool نام داشت) به صورت جامع، خطاهای نحوی (syntax errors) و منطقی در کد اسکیما شما را بررسی می‌کند. این ابزار همه انواع اسکیما (حتی آن‌هایی که گوگل پشتیبانی نمی‌کند) را اعتبارسنجی می‌کند.
- نحوه استفاده: می‌توانید URL صفحه را وارد کنید یا قطعه کد را جایگذاری کنید.
- نکته طلایی: اگر خطای نحوی پیدا کردید و در رفع آن مشکل داشتید، می‌توانید کد را به ChatGPT بدهید و از آن بخواهید که خطاها را رفع کند.
- Google Search Console (گوگل سرچ کنسول)
- کاربرد: پس از پیاده‌سازی اسکیما و ایندکس‌گذاری صفحه توسط گوگل، GSC گزارش‌های دقیقی از وضعیت اسکیماهای شناسایی شده در سایت شما ارائه می‌دهد.
- ابزار URL Inspection: با این ابزار می‌توانید وضعیت اسکیمای یک صفحه خاص را بررسی کنید و ببینید آیا گوگل آن را شناسایی کرده و آیا خطایی وجود دارد یا خیر.
- گزارش Rich Result Status: در بخش Enhancements سرچ کنسول، گزارش تجمیعی از وضعیت ریچ ریزالت‌های سایت خود را مشاهده خواهید کرد.
نکته طلایی: اتصال موجودیت‌ها و ایجاد نالج گراف
برای اینکه از اسکیما حداکثر ارزش را بگیرید، باید روابط بین موجودیت‌ها (Entities) را در کد اسکیما خود ایجاد کنید. این روابط به گوگل کمک می‌کنند تا بافت و مفهوم کلی محتوای شما را به صورت یک “نمودار دانش” (Knowledge Graph) درک کند.
مثلاً، اگر یک مقاله درباره “قهوه ترک” دارید، می‌توانید نویسنده (یک Person Schema) را به مقاله (یک Article Schema) متصل کنید، و مقاله را به وب‌سایت خود (یک Organization Schema یا WebSite Schema) پیوند دهید. این اتصال‌ها با استفاده از ویژگی‌هایی مانند @id و isPartOf انجام می‌شود. ابزارهایی مانند Classy Schema’s Structured Data Viewer یا Schema App’s Schema Paths Tool می‌توانند به شما کمک کنند تا این روابط را به صورت بصری مشاهده و بررسی کنید. یک نمودار دانش قوی، به گوگل کمک می‌کند تا اعتبار و تخصص شما را در یک حوزه خاص بهتر تشخیص دهد.
پیش‌نیاز موفقیت در Google Shopping، داشتن اسکیمای محصول بی‌نقص است!
اسکیما مارک‌آپ: نکته‌های طلایی برای بهترین نتیجه
علاوه بر پیاده‌سازی صحیح داده‌های ساختاریافته (دیتا استراکچر)، رعایت برخی نکات می‌تواند تأثیر آن را بر سئوی شما به حداکثر برساند:
- همیشه محتوای اسکیما را با محتوای صفحه منطبق کنید: نکته طلایی این است که اطلاعاتی که در اسکیما وارد می‌کنید، باید با آنچه کاربر در صفحه به صورت بصری مشاهده می‌کند، کاملاً یکسان باشد. ارائه اطلاعات گمراه‌کننده یا پنهان در اسکیما می‌تواند منجر به جریمه‌های گوگل شود.
- تمرکز بر محتوای “اول انسان” (People-First Content): هدف اصلی شما باید تولید محتوایی باشد که در وهله اول برای کاربران مفید و باکیفیت باشد، نه صرفاً برای دستکاری رتبه‌بندی موتورهای جستجو.
- تقویت E-E-A-T: اسکیما ابزاری قدرتمند برای نمایش Experience (تجربه), Expertise (تخصص), Authoritativeness (اعتبار) و Trustworthiness (قابل اعتماد بودن) شما یا سازمانتان است. از این قابلیت به خوبی برای معرفی نویسندگان، کارشناسان و اعتبار برند خود استفاده کنید.
- پرهیز از تکنیک‌های اسپم: از تولید انبوه محتوا با کیفیت پایین، کپی‌برداری یا بازنویسی بدون افزودن ارزش، یا استفاده از کلمات کلیدی نامرتبط (irrelevant keywords) در اسکیما خودداری کنید. محتوای شما باید اصیل و ارزشمند باشد.
- موقعیت‌یابی محتوای اصلی: همیشه مهم‌ترین و مفیدترین بخش‌های محتوای اصلی (MC) را در بالای صفحه قرار دهید تا کاربران بلافاصله به آن دسترسی پیدا کنند.
- کیفیت نگارش و ویرایش: به گرامر، املای صحیح، و استفاده درست از علائم نگارشی (مانند ویرگول، نقطه‌ویرگول، نقطه، علامت سوال، علامت تعجب، گیومه و پرانتز) توجه کنید. جمله‌بندی باید روان، قابل فهم و بدون اضافه‌گویی باشد.
- محتوای سبز (Evergreen Content) و تازگی: برای برخی جستجوها، تازگی محتوا (freshness) بسیار مهم است. محتوای خود را به روز نگه دارید، به خصوص برای موضوعاتی که به اطلاعات اخیر نیاز دارند.
- لینک‌سازی داخلی استراتژیک: با استفاده از لینک داخلی، صفحات مرتبط سایت خود را به هم پیوند دهید. این کار به گوگل کمک می‌کند تا ارتباط معنایی بین محتواهای شما را بهتر درک کند و همچنین به کاربران در مسیریابی سایت کمک می‌کند. از انکرتکست‌های (Anchor Text) مناسب استفاده کنید تا موضوع صفحه مقصد برای کاربر و گوگل شفاف باشد.
- درک هدف کاربر (User Intent): همیشه هنگام تولید محتوا، به نیت اصلی کاربر از جستجو فکر کنید. آیا کاربر می‌خواهد اطلاعاتی بداند (Know)، کاری انجام دهد (Do)، به وب‌سایت خاصی برود (Website) درستی شناسایی، دسته‌بندی و ایندکس کنند.
با پیاده‌سازی صحیح نشانه‌گذاری داده‌ها (دیتا استراکچر)، نه تنها دید محتوای خود را در نتایج جستجو افزایش می‌دهید (به واسطه ریچ ریزالت‌ها)، بلکه وب‌سایت خود را برای آینده هوش مصنوعی و جستجوی صوتی آماده می‌کنید. این کار، شانس دیده شدن محتوای شما در پاسخ‌های هوش مصنوعی را به شدت بالا می‌برد و به تقویت اعتبار و قابل اعتماد بودن (E-E-A-T) برندتان کمک می‌کند.
سوالات متداول
اسکیما چیست و چه تفاوتی با استراکچر دیتا دارد؟
اسکیما (Schema Markup) یک واژه‌نامه استاندارد از کدها است که توسط Schema.org ارائه شده و به موتورهای جستجو می‌گوید هر قطعه اطلاعاتی در صفحه شما (مثلاً یک محصول، رویداد یا دستور پخت) چیست. استراکچر دیتا (Structured Data) به معنای هر داده‌ای است که به صورت سازمان، و محتوای شما را برای سیستم‌های هوش مصنوعی و جستجوی صوتی قابل فهم‌تر می‌سازد.
آیا اسکیما مستقیماً بر رتبه‌بندی گوگل تأثیر می‌گذارد؟
خیر، اسکیما به خودی خود یک فاکتور رتبه‌بندی مستقیم نیست. با این فرمت به دلیل سادگی، انعطاف‌پذیری و سهولت در پیاده‌سازی و نگهداری، محبوبیت زیادی دارد.
چگونه می‌توانم از پیاده‌سازی صحیح اسکیما در سایتم اطمینان حاصل کنم؟
برای بررسی صحت اسکیما خود، از ابزارهای رسمی گوگل مانند Google’s Rich Results Test (برای بررسی قابلیت نمایش ریچ ریزالت) و Schema.org Validator (برای بررسی خطاهای نحوی) استفاده کنید. همچنین، گزارش‌های بخش Enhancements در Google Search Console را به طور مرتب بررسی کنید.
چگونه می‌توان اسکیما را به وب‌سایت اضافه کرد و آن را تست کرد؟
نوشتن دستی کد، استفاده از افزونه‌های سیستم مدیریت محتوا و استفاده از ابزارهای تولیدکننده اسکیما.
چه انواع اصلی از اسکیما وجود دارد؟
Article, Product, FAQ, Video, Organization, LocalBusiness, Breadcrumb, Event, HowTo, Review
